Dus, laten we het eens hebben over duurzaamheid en boomkwekerijen. Bomen en struiken zijn belangrijke troeven voor klimaatadaptatie. Ze helpen waterbuffers te creëren en hun omgeving af te koelen. De biodiversiteit neemt toe door het kweken van lokale soorten. In veel gevallen weegt het positieve effect dat de planten op hun omgeving hebben, op tegen de input die nodig is om ze te kweken.
Groeiende vraag naar planten en substraten
Waar een toename van tuinieren en aandacht voor groene steden de vraag naar bomen, struiken en vaste planten heeft doen toenemen, is daardoor ook de vraag naar substraten toegenomen. De behoefte aan substraten zal zo sterk toenemen dat we innovatie nodig hebben om ervoor te zorgen dat er voldoende grondstoffen beschikbaar zijn.
Tegelijkertijd rijzen er steeds meer vragen over de duurzaamheid van onze sector. Dat betekent dat we ervoor moeten zorgen dat onze input zo duurzaam mogelijk is. Dat lukt ons alleen als we allemaal in elke stap van het proces rekening houden met duurzaamheid.
Fit for purpose, duurzaamheid in de boomkwekerij
Een duurzaam substraat is in de eerste plaats een substraat waarin het gekweekte gewas het meest effectief groeit. Daarnaast is voldoende ruimte nodig voor de kweker om te sturen. De match tussen een substraat en het groeiproces bij de teler is wat de teelt, en dus een substraatmengsel, effectief maakt. Een substraat waarin een plant slecht groeit is geen effectief, en dus geen duurzaam kweekmedium.
Als sector zijn we gewend geraakt aan veen als basisgrondstof in het substraat voor veel gewassen. Dat komt door zijn goede eigenschappen.
Het is immers vrij van onkruid en ziekteverwekkers, en het bufferend vermogen is uitstekend. Daarnaast zijn veel telers dol op de manier waarop vocht zich gedraagt in het veen. Vanwege al deze factoren is veen een duurzaam materiaal als je het bekijkt vanuit een “fit for purpose” perspectief. Hoewel er in de hele sector uitgebreid onderzoek is gedaan, is er nog geen andere grondstof gevonden die dezelfde veelzijdigheid biedt als veen.
Complementaire grondstoffen
Er zijn echter wel andere materialen die in combinatie met veen ook hoogwaardige substraten opleveren. Te denken valt aan grondstoffen als sfagnum (BVB Accretio), houtvezel, schors en cocopeat.
Het is onmogelijk om in de hele tuinbouwsector veen zonder meer volledig te vervangen door deze andere grondstoffen. We kunnen ze echter wel gebruiken om het aandeel van veen in een mengsel te verminderen. Deze materialen kunnen ook worden gebruikt om bepaalde eigenschappen aan te vullen. Het hangt volledig van het gewas en de processen bij de teler af hoe een geschikt substraat tot stand kan worden gebracht.
Verschillende materialen hebben wel verschillende voorbehandelingen nodig. Vaak vragen ze ook om aanpassingen binnen de gebruikte teeltmethoden. Tot slot hebben al deze materialen ook hun eigen voor- en nadelen. Cocopeat moet bijvoorbeeld voor gebruik chemisch behandeld worden, om te voorkomen dat er zouten vrijkomen tijdens de teelt. En het toevoegen van houtvezel vraagt om aanpassingen binnen de bemestingsstrategie van een teler, omdat het de stikstofbehoefte van de teelt kan beïnvloeden.
Veen in duurzame substraten
In de discussie over het gebruik van veen in substraten richt men zich vaak alleen op een vermeende CO2-uitstoot, maar kijkt men niet goed naar de oogstprocessen. Laten we daar eens wat dieper op ingaan. Europese veen voor substraten wordt op een verantwoorde manier geoogst (gecertificeerd door RPP) uit reeds gedegradeerde veengebieden. Daardoor is de biodiversiteit na het herstel van de veengebieden groter dan vóór de winning. De uitvoering van dat herstelproces is verplicht. Bovendien vindt de oogst van veen voor substraten plaats in een gebied ter grootte van slechts 0,05% van alle veengebieden wereldwijd.
Toon de echte impact aan de hand van een levenscyclusanalyse
Dat betekent dus dat we, als we het meest duurzame substraat willen maken, moeten kijken naar alle betrokken aspecten, en niet slechts naar één.
Bij Kekkilä-BVB kijken we naar de chemische, fysische en biologische eigenschappen van het materiaal, en naar de beschikbaarheid ervan. Maar we gebruiken ook een levenscyclusanalyse (LCA) om de impact op de waardeketen te minimaliseren. Bekijk dit artikel op onze bedrijfswebsite als je meer wilt weten over duurzaamheid.
Samengevat: als we duurzaamheid belangrijk vinden, moeten we rekening houden met de gevolgen voor de teeltmethoden, maar moeten we ook een stap terug doen en kijken naar de herkomst van de grondstoffen. Dit is iets wat de hele sector op een verantwoorde manier moet doen, zowel vanuit milieuoogpunt als op sociaal gebied. Daarnaast moeten we nagaan of we grondstoffen lokaal kunnen aankopen om de logistieke impact te verminderen. Dat leidt tot het nagaan of we het substraat op een efficiënte en veilige manier kunnen produceren en tot het nadenken over mogelijke opties voor een tweede leven.
Praat met onze Sales Advisors voor meer informatie over de LCA van uw BVB Substrates product.
