Interview Champignonkwekerij

Precies leveren wat de klant vraagt: dat is het credo van het innovatieve Duitse familiebedrijf Rheinische Pilz-Zentrale (RPZ). Dat het daarin goed slaagt, blijkt wel uit de gestage groei van het bedrijf. Duitse consumenten waarderen de duurzaam geteelde paddenstoelen uit de regio, die passen bij een gezonde levensstijl.

In dit artikel vertelt Marco Deckers hoe Rheinische Pilz-Zentrale zich onderscheidt met regionaal geproduceerde champignons.

Prominent hangt een luchtfoto van het bedrijf in Geldern in de vergaderzaal. Middenin het beeld bevindt zich de woning en de bescheiden schuur waar het champignonavontuur van vader Hans Deckers begin jaren zeventig begon. Marco Deckers, die samen met vader Hans en broer Patrick de directie vormt, vertelt hoe het bedrijf stap voor stap groeide. ‘Tot 1970 had mijn vader een gemengd bedrijf. De overheid stimuleerde kleine bedrijven in de regio om in de champignonteelt te stappen. Zo kreeg elk dorp een paar telers. De afzet organiseerden zij gezamenlijk. Uiteindelijk is dat uitgegroeid tot onze teelt- en verkooporganisatie RPZ met zo’n 650 medewerkers.’

Duurzaam produceren

Die allereerste schuur is inmiddels omgeven door een verpakkingsloods en tientallen teeltcellen, deels met zonnepanelen. Op een aangrenzend weiland is de bouw van een innovatief complex met kantelbare bedden in volle gang (zie kader).
‘Duurzaam produceren is voor ons én voor onze klanten van grote waarde. Daarom investeren wij daarin. Ons bedrijf wekt ongeveer de helft van het elektriciteitsverbruik duurzaam op. Ook onze warmtekrachtkoppeling draagt bij aan het verduurzamen van de teelt. Net als de led-verlichting en energiezuinige koeling.’

In één keer klaar

Naast de champignons van de locatie in Geldern verkoopt RPZ het aanbod van zo’n negen collega-telers uit de streek. Het concern telt verder de productie- en verkooporganisatie Rhein-Neckar-Pilze in Bürstadt, driehonderd kilometer zuidelijker in de regio Hessen. Om een idee te geven hoeveel paddenstoelen die bedrijvigheid oplevert: elke week plukken 380 tot 400 Poolse werknemers ongeveer 400.000 kilo witte en kastanjechampignons uit de eigen teeltcellen. Daarnaast maken een reeks van bijzondere paddenstoelen als oesterzwammen, shiitake, cantharellen, duinvoetjes, eekhoorntjesbrood en wilde bospaddenstoelen het pakket compleet. RPZ verpakt en levert alles op maat, volgens de specificaties van de klant. De supermarktinkoper is in één keer klaar, een van de marktprincipes van RPZ.

Vraag naar biologisch product groeit

Ook andere wensen van de grote supermarktketens – van klassieke retailers tot discounters – heeft Deckers glashelder in beeld. Regelmatig zit hij om tafel met inkopers of nodigt hij groente- en fruitchefs uit op het familiebedrijf, zodat die zich betrokken voelen bij het product. ‘Supermarkten waarderen het dat onze paddenstoelen voedselveilig en duurzaam worden geteeld en uit de regio komen. Dat is wat consumenten belangrijk vinden. Niet voor niets hangt de foto van onze familie bij het groenteschap van bijvoorbeeld Edeka. Voor een Duits product betalen consumenten een paar cent extra, voor een streekproduct nog een paar cent meer.’ Deckers ziet de laatste jaren bovendien de vraag naar biologische paddenstoelen sterk groeien. ‘Ons aandeel paddenstoelen met EKO-keurmerk groeide in één jaar van 5 naar 10%. Die worden apart geteeld, verpakt en bewaard. De grotere vraag naar biologisch product is deels het effect van het Zweedse meisje Greta Thunberg. Mensen zijn geschrokken door de klimaatveranderingen. De trend is dat zij duurzamer en gezonder
willen leven. Regionaal geteelde, biologische paddenstoelen passen bij die levensstijl.’

Goede grondstoffen zijn essentieel

De biologische teelt had nog harder kunnen groeien als er voldoende grondstoffen beschikbaar zouden zijn geweest. ‘Biologisch geteeld stro vormt de basis van compost. Dat is moeilijk verkrijgbaar, vandaar dat we niet verder konden uitbreiden. Overigens moet ook de dekaarde voldoen aan het BIO-keurmerk.’ Die grondstoffen zijn volgens Deckers essentieel voor elke succesvolle champignonteelt. RPZ hecht daarom niet alleen aan de verkoopzijde, maar ook aan inkoopkant aan goede relaties. De band met BVB Substrates – Euroveen, één van de vaste leveranciers van dekaarde, bestaat al meer dan twintig jaar.

Deckers: ‘Het bedrijf is een loyale en professionele leverancier, die klantgericht werkt. Als wij een vraag over dekaarde hebben, gebeurt daar direct iets mee. De fysieke afstand is eveneens klein, want de productielocatie is maar twintig kilometer van ons vandaan. Het bedrijf heeft het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in productieverbetering. Bijvoorbeeld door afgedekte opslag, waardoor de kwaliteit en voedselveiligheid van grondstoffen is gegarandeerd. Dat Euroveen het transport zelf doet met schone vrachtauto’s draagt bij aan de
betrouwbaarheid van de dekaarde. Die kwaliteit en leveringszekerheid zijn voor ons essentieel.’

Op zoek naar een andere verpakking

Gevraagd naar de toekomst van het bedrijf is de ondernemer optimistisch. ‘De markt voor paddenstoelen blijft groeien. Het is een gezond product, dat past bij een duurzame levensstijl. Ik verwacht dat wij de biologische teelt verder uitbreiden, net als ons pakket bijzondere paddenstoelen. Samen met de retailers testen wij verder een alternatief voor de plastic verpakking, bijvoorbeeld graspapier
of karton. Verminderen van plastic verpakkingsmateriaal staat hoog op de agenda van retailers. Dat is best een uitdaging, omdat paddenstoelen veel vocht bevatten. Maar ook daar zoeken we samen naar het juiste duurzame alternatief’, besluit Deckers.

Kantelbare bedden èn energiezuinige inrichting

Begin 2020 moet de nieuwe productielocatie in Geldern klaar zijn. Deze heeft een prachtige primeur: kantelbare bedden. Bedrijfsleider Rob van Dieten begeleidt de bouw en legt uit wat dat inhoudt. ‘Elke stelling wordt in de lengte in tweeën verdeeld. Vanuit het midden kunnen de medewerkers het halve bed – dat iets breder is dan normaal – naar zich toetrekken. De medewerker kantelt het bed in een hoek van 45 graden, wat een ergonomische verbetering is. Het plukt niet alleen makkelijker, maar ook sneller. Dit omdat de medewerker met twee handen kan werken.’

Goede zorg voor mensen

Deze innovatie is ingegeven door de wens om goede werkomstandigheden voor het personeel te creëren. Personeelsfunctionaris Karl-Josef Hortmann: ‘Wij vinden dat bijzonder belangrijk, omdat wij graag plukkers aan ons binden. Personeel vinden is een uitdaging. Daarom zorgen wij goed voor onze mensen. Door aandacht te geven aan werkomstandigheden, maar bijvoorbeeld ook door onze Poolse medewerkers goede huisvesting en een eerlijke beloning te bieden.’ Op de nieuwe locatie is er niet alleen extra aandacht voor de arbeidsomstandigheden, maar ook voor het milieu, voegt Van Dieten eraan toe. ‘Wij gaan zeer energiebewust werken. De reststromen gaan we beperken. Ook hier komen zonnepanelen op het dak.’