Als de luchtvochtigheid hoog is, kan schimmel op vrijwel elk organisch materiaal groeien. Ook op substraat kan, onder specifieke omstandigheden, wel eens schimmelvorming ontstaan. De schimmelsoorten die zich dan zichtbaar kunnen ontwikkelen maken deel uit van de zogenaamde “saprofytische schimmels”. Saprofytische schimmels breken dood plantmateriaal af. Ze vormen een essentieel onderdeel van het ecosysteem binnen in groeimedia en zijn op geen enkele manier ziekteverwekkend of schadelijk voor planten of mensen. Onderzoek toont aan dat ze zelfs de groei en veerkracht van planten positief kunnen beïnvloeden.
Positieve effecten van schimmels
Wanneer dit type schimmels actief is tijdens de verschillende groeifasen van de plant, kunnen ze de plant op verschillende manieren ondersteunen. Saprofytische schimmels breken bijvoorbeeld complexe organische moleculen af in het substraat en geven daarbij voedingsstoffen zoals stikstof en fosfor af. Bovendien is bekend dat sommige soorten schimmels plantpathogenen in de wortelzones verdringen. Dit beschermt het gewas tegen ziektes. Deze schimmels beschermen de plant zelfs zo goed dat sommige soorten saprofytische schimmels algemeen verkrijgbaar zijn als microbiële fungiciden.
Negatieve effecten van schimmels
In feite is de zichtbare groei van schimmelkolonies dus niet schadelijk voor de teelt. De enige negatieve effecten van de aan aanwezigheid van deze schimmels is dat de kolonies er niet aantrekkelijk uitzien en dat er soms een onaangename geur verspreid kan worden.
Schimmelkolonies vormen zich meestal tussen het substraat en de verpakking wanneer deze bij hogere temperaturen wordt bewaard. Onder deze omstandigheden kan zich op deze plek water verzamelen, waardoor er een ideale omgeving ontstaat voor deze schimmels.
Wat te doen bij schimmelvorming?
Hoewel u zich dus geen zorgen over de teelt hoeft te maken als u een van deze schimmels op uw groeimedia ziet, kunnen we ons voorstellen dat u de groei wilt beperken omdat schimmelkolonies er simpelweg niet aantrekkelijk uitzien. Als er schimmels op het substraat verschijnen, raden we aan om het gecomprimeerde materiaal los te maken en goed met de rest te vermengen mengen. Hierdoor wordt de schimmelgroei afgebroken.
Als het substraat eenmaal in gebruik is genomen voor de teelt, zal alle schimmelgroei verdwijnen en mag deze niet meer opnieuw verschijnen tijdens verdere groeifasen. Zorg ervoor dat planten goed gemonitord worden en laat het oppervlak van het substraat regelmatig uitdrogen om de relatieve vochtgehalte van het substraat te verlagen.
In zeldzame gevallen kunnen schimmels onder bepaalde omstandigheden een deel van de beschikbare stikstof opnemen die als startmeststof aan het substraat is toegevoegd. Het is altijd belangrijk om uw planten te monitoren terwijl ze groeien en waar nodig meer meststof toe te voegen.
Veelvoorkomende soorten saprofytische schimmels
Nu gaan we in op de twee meest voorkomende soorten schimmels: Trichoderma en Peziza.
Trichoderma
Van schimmels van deze soort is bekend dat ze de groei van pathogene schimmels remmen. Om die reden worden Trichoderma-soorten nu algemeen gebruikt in een aantal commerciële fungiciden.
Trichoderma kan daarom worden beschouwd als een heilzame schimmelsoort die planten een bron van natuurlijke bescherming biedt.
Sporen van Trichoderma komen van nature voor in veen. Onder specifieke omstandigheden: als de vochtigheid, temperatuur en pH goed zijn, kunnen de sporen ontkiemen en beginnen de Trichoderma-schimmels te groeien. Hoewel de aanwezigheid van Trichoderma meestal niet zichtbaar is voor het menselijk oog, kan het voorkomen dat Trichoderma een witte groei op het oppervlak vormt. Dit gebeurt enkel wanneer water condenseert tussen product en verpakking.
Witte vlekken van Trichoderma-schimmel op substraat
Peziza ostracodermie
Dit is een soort saprofytische schimmels die eruit zien als geel stof. Het is algemeen bekend als kaneel- of turfschimmel. Dit type schimmel komt nooit voor op levende materialen of planten en is alleen te vinden op het oppervlak van het substraat. Het is op geen enkele manier schadelijk.
